Bomen planten: vraag de burger om hulp |
|
|
|
|
 |
| 242 sec |
Ervaringen in Baarn en Putten
Bij het vinden van locaties voor nieuwe bomen laten gemeentes steeds vaker hun burgers meedenken. Op een online kaart mogen ze plekken aanwijzen, op avonden worden ze bijgepraat, of ze gaan samen de straat op om met piketpaaltjes de beste plaatsen aan te geven. In Baarn en Putten zijn de ervaringen positief.
| Buurtbewoners volgen geïnteresseerd de aanplant van 'hun' extra dikke moeraseiken in Baarn. |
In de zinderende zomerhitte genieten van de schaduw van een mooie boom. Wie kent dat gevoel niet? Ook gemeentes zien steeds meer het brede belang in van meer bomen in hun gebied. Bomen zijn niet alleen een groene aanwinst, maar hebben ook een belangrijke taak in koolstofopslag. Het bladerdek biedt schaduw en verkoeling, wat juist in hete stenige gebieden hard nodig is. De wens om te vergroenen is er dus volop, maar in de volle stad of een druk dorp valt het niet mee om goede plaatsen aan te wijzen voor extra bomen.
Diverse gemeentes laten daarom hun burgers meedenken over geschikte plekken. Zij kennen hun eigen buurt het beste, en betrokkenheid vragen werkt twee kanten op: de nieuwe bomen voelen als 'hun' bomen. En dat werkt stimulerend, voor alle betrokken partijen. Boomzorg vroeg rond naar bevindingen bij de inzet van bewoners en belandde zo in Baarn en Putten, waar de ervaringen positief zijn.
|
|
'De bewoners hebben geld ingezameld voor dikkere bomen'
| |
|
Geld inzamelen
In Baarn is een buurt waar een aantal jaren terug kastanjebomen weg moesten. Ze waren ziek en konden niet gered worden. Boomspecialist Peter Duifhuizen werkte in die tijd net op interimbasis bij de gemeente. 'De gemeente besloot al snel om de bewoners te betrekken bij de plannen voor nieuwe bomen. Met mijn collega Alice Latumahina van de gemeente Baarn regelden we een avond waarop alle omwonenden welkom waren. Het was een soort participatie light.'
De gemeente selecteerde drie geschikte boomsoorten voor het plein; de omwonenden kozen via stemming uiteindelijk voor de moeraseik. Vervolgens was er een bijzondere wens. 'De buurtbewoners wilden graag dikkere bomen,' vertelt Latumahina. 'Standaard kiezen we voor nieuwe bomen met een plantmaat van 18 tot 20 centimeter. Dat is zo vastgelegd in het bomenbeleidsplan.' Dat was natuurlijk een groot contrast met de oorspronkelijke kastanjes. 'De bewoners wilden graag al dikkere bomen en zamelden daarom geld in om bomen met een plantmaat van 30 tot 35 centimeter te kunnen aanschaffen.'
Onverwachte plekken
Duifhuizen benoemt nog een succesvol project in Baarn. 'De laatste jaren zijn er veel bomen gestorven door de droogte. Er werd op een gegeven moment zelfs meer gekapt dan er bij geplant werd. De nood om meer bomen te planten was dus hoog.' Duifhuizen had zelf geschikte plekken in de gemeente kunnen aanwijzen voor nieuwe bomen, maar hij en Latumahina besloten hulp van de burgers in te roepen. 'Heel terecht. De houding van burgers tegenover de gemeente kan weleens negatief zijn, bijvoorbeeld als er veel gekapt wordt. Dit project is een positieve vorm van participatie. Het levert snel veel betrokkenheid van burgers op. En wat heel leuk is: mensen komen dan met plekken waar je zelf niet aan gedacht zou hebben.'
Het vraagt wel wat meer organisatie. De gemeente zette een interactieve kaart op, waarop burgers plaatsen konden aanwijzen waar ze graag een nieuw aangeplante boom zouden zien. In een opmerkingenveld konden ze er nog iets bij schrijven, bijvoorbeeld een preciezere omschrijving van de plek ze bedoelden of een voorkeur voor een bepaald type boom.
 | | Doordat er goede afspraken werden gemaakt, konden er bomen teruggeplaatst worden aan de Nassaulaan. |
|
|
Het project werd een groot succes. Er kwamen maar liefst tachtig locaties voor nieuwe bomen binnen, voor sommige plaatsen zelfs meerdere meldingen. Duifhuizen beoordeelde welke daarvan werkelijk geschikt waren. Dat waren er 56. Daarna werden er maar liefst 115 nieuwe bomen aangeplant, verdeeld over twee seizoenen. Bijzonder voor Duifhuizen zijn de bomen die herplant zijn in de Nassaulaan. 'Daar waren in het verleden enkele grote linden gekapt die onveilig of stervend waren. De groeiplaatsen werden toen door de gemeente geasfalteerd. In combinatie met een ander project besloot de gemeente daar het asfalt te verwijderen en grote plantplaatsen te maken voor nieuwe linden. Daarmee herstelde ze de laanstructuur van het gebied.'
Voorwaardes vooraf
Samenwerking met inwoners vraagt wel een goede voorbereiding, legt Latumahina uit. 'Je moet van tevoren goed uitleggen wat er wel en niet kan, zodat de verwachtingen duidelijk zijn.' Ze gaf de meedenkende inwoners drie punten om rekening mee te houden. Het eerste was dat de boom voldoende ruimte moest krijgen om uit te groeien. 'Je kunt een boom bijvoorbeeld niet te dicht op een gevel plaatsen.'
Het tweede punt was dat de boom in de openbare ruimte moest komen, niet in de eigen tuin. 'We hebben eerder weleens met succes een project in eigen tuinen uitgevoerd, maar dat was bij dit grote project niet de bedoeling.' In de openbare ruimte had de gemeente duidelijk voorkeur voor een plek in beplanting of in gras, want planten tussen bestrating is al snel veel kostbaarder. De Nassaulaan was hierop een uitzondering.
De derde voorwaarde was dat de boom niet vlak voor zonnepanelen mocht staan. 'Bestaande bomen gaan we er niet voor kappen,' zo licht Latumahina toe, 'maar bij nieuwe aanplant houden we hier wel rekening mee.'
|
|
'Je moet eerst willen luisteren naar de onvrede van de mensen'
| |
|
Vervolgens controleerde Duifhuizen dus alle aangewezen locaties op deze criteria en voegde daar nog andere aan toe. 'Je moet weten of daar onder de grond niet te veel kabels en leidingen liggen en of de grond geschikt is.' Zo kon hij voor elke plaats inschatten wat er verder moest gebeuren: hoeveel bomen er konden staan, van welke grootte, wat er met de grond moest gebeuren om de plaats geschikt te maken. 'Je moet van tevoren goed aangeven dat er nog plekken kunnen afvallen.' Zowel de gemeente als de burgers kijken tevreden terug op dit project.
Luisteren en afspraken nakomen
Ook Marco Voogt kent alleen maar succes in de samenwerking met burgers bij het aanwijzen van nieuwe boomplekken. Hij heeft daarbij zijn eigen manier van werken. Als voorbeeld noemt hij zijn werk als interimmer bij de gemeente Putten. 'Een gesprek met burgers over hun groene omgeving begint vaak met onvrede. Daar moet je naar willen luisteren. Over achterstallig onderhoud, problemen met parkeerplekken en hondenpoep.' Het geeft de inwoners de kans om gehoord te worden. Waar mogelijk pakt Voogt de genoemde problemen op, samen met de gemeente. 'Bijvoorbeeld die parkeerplekken. Er zouden er op termijn meer bij komen. Ik wist te regelen dat dat eerder kon, omdat we toch aan de slag gingen met het plantsoen. Dat verbaast mensen vaak, dat ik mijn afspraken dan ook nakom.' Het grootste voordeel van luisteren was dat er daarna ruimte kwam voor zijn eigenlijke taak: een goed gesprek over de wensen met betrekking tot nieuwe bomen.
 | | In Putten dachten bewoners mee over de juiste plaats voor nieuwe bomen in hun buurt. |
|
|
Ook in het uitwerken van de plannen werkt Voogt het liefst heel concreet samen met omwonenden en de gemeente Putten. Bij het project aan de Jacob Catsstraat ging hij na de eerste gesprekken met de mensen de straat in. Hij nam 36 piketpaaltjes mee en liet de bewoners die op de gewenste plantplaatsen in de grond steken. 'En dan ga je het gesprek aan: Is die plek niet net iets mooier? Het levert vaak ook verrassende plaatsen op, bijvoorbeeld dat mensen juist recht voor hun deur een boom willen.' Voogt omschrijft participatie van de burger als een sollicitatiegesprek. 'Je hebt maar één keer de kans om het goed te doen. Zorg dus dat het gevoel klopt.'
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
Tip de redactie
|
