Zwolle scherpt bomenregel aan naar 2-22-200: 'Geen afzwakking'

ARTIKEL

BELEID & JURIDISCH

Hanneke Tax, donderdag 19 juni 2025

178 sec

In plaats van 3-30-300 hanteert Zwolle een aangepaste vuistregel met meetbare doelen

In juli 2022 werd in de Zwolse gemeenteraad een motie aangenomen. De strekking: onderzoek hoe de 3-30-300-bomenregel een plek kan krijgen in het groen- en recreatiebeleid van de stad. Recentelijk presenteerde Zwolle het nieuwe beleid met daarin haar eigen 2-22-200-vuistregel. Groenbeheeradviseur Marit Benning is er trots op: 'Onze versie van de regel is zeker niet minder uitdagend, maar wel beter uitvoerbaar.'

Beleidsadviseur groen Annemieke Feijen (rechts) poseert samen met Marit Benning, beheeradviseur groen voor de bestaande stad, voor de recentelijk heringerichte groenstrook naast het stadskantoor: 'Hopelijk kunnen deze bomen nu echt gaan groeien!'

Bedenker Cecil Konijnendijk benadrukte al sinds de lancering van 'zijn' 3-30-300-regel dat dit geen norm is, maar een vuistregel. Daar kwamen ze in Zwolle ook al snel achter, vertelt Annemieke Feijen, beleidsadviseur groen. 'We merkten dat het lastig is de richtlijn te laten aansluiten bij de praktijk. Je ziet al bij voorbaat dat 30 procent boomkroonbedekking niet overal haalbaar is, bijvoorbeeld vanwege smalle straten. Tegelijk willen we specifieker zijn: met welke resultaten voldoen we aan de regel?' Dat bevestigt Benning: 'Hoe kun je meten of iedereen twee of drie bomen ziet vanuit zijn huis? Wat je wel kunt meten is hoeveel bomen van een bepaalde grootte er in een straat staan.'

'Hoe kun je meten of iedereen drie bomen ziet vanuit zijn huis? Wat je wel kunt meten is of er twee volwassen bomen in een straat staan'

Het Zwolse bomenbeleid richt zich met de eigen bomenregel op de lange termijn. In elke wijk voldoen aan de eigen richtlijn lukt niet binnen een paar jaar. Feijen: 'Dat zeggen we niet om het op de lange baan te schuiven, maar om stap voor stap met werkbare plannen aan de slag te gaan. Bomenbeleid blijft bovendien altijd werk in uitvoering omdat het levende organismen zijn. Daarom is ook beleid dynamisch en kunnen we ambities later bijstellen, het liefst naar boven.'

2: Toekomstbomen in de straat

Benning: 'De bedoeling is dat in elke straat van circa honderd meter lang ten minste twee toekomstbomen zullen staan: bomen met voldoende groeiruimte om zeker tachtig jaar gezond vooruit te kunnen. Dat kunnen ook bestaande bomen zijn met een verbeterde groeiplaats: meer kuubs doorwortelbare grond, verdichting oplossen en soms betere bomengrond.' Zwolse toekomstbomen zijn jonger dan vijftig jaar en daarom nog niet 'waardevol' of 'monumentaal' (80+). Ze krijgen goede groeiomstandigheden en dezelfde beschermde status als andere bijzondere bomen. Feijen: 'Toekomstbomen bieden nu en op lange termijn verkoeling, dragen bij aan de beleving van bewoners, bufferen water en slaan CO2 op. Maar het betekent niet dat we nu alle kleinere boompjes in de straten gaan kappen. Ook deze hebben hun waarde.'

22: 3 procent bladerdek erbij

'Voor de boomkroonbedekking hebben we gekozen voor een percentage van 22 procent,' vertelt Feijen. 'Dat is een logische ambitie vanaf het huidige percentage van 19 procent. Dertig is niet altijd haalbaar, maar twintig zou weinig ambitieus zijn. Vooral dit doel kan in de toekomst aangescherpt worden naar bijvoorbeeld 25 procent als we zien dat we op de goede weg zijn.'

Bomen bij station Zwolle

200: een paar minuten lopen naar een koele plek

'In "hete" wijken en buurten is het voor mensen belangrijk om vlot naar een plek toe te kunnen waar het koeler is,' licht Benning de 200 meter toe. 'Daarom willen wij dat mensen binnen tweehonderd meter loopafstand vanaf hun voordeur naar een koele groene plek kunnen gaan. We kiezen niet voor hemelsbreed, want dan kan een parkje ook aan de andere kant van een kanaal liggen, waardoor je er niet kunt komen. Zo'n parkje van minimaal tweehonderd vierkante meter moet in elk geval schaduw hebben van bomen of bosplantsoen en toegankelijk zijn voor recreatie.'

Inspanningsverplichting

Feijen benadrukt dat de vuistregel een beleidsvoornemen is en geen norm: 'Het is niet juridisch afdwingbaar, maar ook zeker niet vrijblijvend. We leggen onszelf een inspanningsverplichting op. Als er bijvoorbeeld in een nieuwe wijk aan iets niet kan worden voldaan, moeten we uitleggen waarom niet; alsnog moet de regel zo dicht mogelijk benaderd worden.'
'Een uitdaging waar we in de Zwolse binnenstad mee te maken krijgen, is dat er relatief veel oude bomen zijn,' vertelt Benning verder. 'De komende jaren kunnen daar veel van gaan uitvallen en dat betekent een enorme terugval in de doelen van onze bomenregel. We werken aan een aanpak om toch de doelen te blijven halen.'

'Het zou makkelijk zijn om te beginnen met wijken waar toch al veel ruimte voor groen is'

Urgentie voor versteende wijken

Gevraagd naar de prioriteiten binnen het bomenbeleid vertelt Feijen dat mensen in versteende wijken nu al veel last hebben van hittestress. 'Het zou makkelijk zijn om te beginnen met wijken waar toch al veel ruimte voor groen is. Maar in een versteende wijk als Assendorp zijn de problemen urgenter. Er zijn niet alleen minder bomen, maar ook smallere straten met weinig ruimte boven- en ondergronds. Dit zijn lastige locaties, maar hier hebben bomen wel veel impact. We merken dat veel bewoners in die wijk zich actief inzetten voor meer groen in de wijk, dus daar kunnen wij samen zoeken naar de juiste oplossingen.'
Benning vult aan: 'Voor meerdere wijken willen we aanhaken bij het nieuwe mobiliteitsplan. Dit plan van onze collega's staat nog in de kinderschoenen, maar bevat ideeën als het concentreren van auto's door middel van parkeerhubs. In autoluwe woonbuurten kan dan meer ruimte ontstaan voor bomen, boomkroonbedekking en parken of plantsoenen, zoals in onze 2-22-200-regel. Naast starten in urgente wijken willen we dus ook meekoppelen als er toch al wordt gewerkt in een wijk of buurt. Zodat we niet een paar jaar later nog eens opnieuw gaan graven voor onze eigen plannen.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie