Projectenparade: bijzondere bomen en bijzondere boomprojecten |
|
|
|
|
 |
| 396 sec |
De Projectenparade is een greep uit bijzondere, mooie of opvallende boomprojecten die recentelijk zijn gerealiseerd. Van bijzondere boomsoorten tot slim geplaatste klimaatbomen, en van watermanagement tot behoud van oude bomen.
| Vrijwilligers aan het werk onder de veteraanboom in Heusden |
Opknappen veteraanbeuk Landgoed Steenenburg
Op Landgoed Steenenburg (het oude Land van Ooit) in de gemeente Heusden staat een prachtige oude solitaire bruine beuk. Helaas is de beuk aangetast en zal deze langzaam afsterven. De nieuwe eigenaren van de kasteeltuin willen proberen het afsterven van de bruine beuk, een echte veteraanboom, zo lang mogelijk uit te stellen.
Vermeulen Boomadvies voerde een onderzoek uit en schreef een beheeradvies. Een groep enthousiaste vrijwilligers van de Natuur- en Milieuvereniging gemeente Heusden, werkgroep Steenenburg en Middel Akker en Stichting Boom & Bosch verwijderden onder begeleiding van Roel Vermeulen het gras onder de bruine beuk. Vervolgens hebben deze kerels en dame ruim twintig kuub compost en dertig kuub mulch van Van Iersel Compost aangebracht. Ook zijn mycorrhiza- en trichodermaschimmels en regenwormen aangebracht. De stam is beschermd met duurzame palen (gekregen van Boomrooierij Weijtmans) tegen de felle zon. In droge perioden krijgt de beuk een extra beetje water. De bedoeling is dat de karakteristieke boom nog een tijdje meegaat.
Zwaar hout in beperkte ruimte
'Tijdens een werkoverleg met een grote opdrachtgever waar we hout oogsten in het bos, komen soms verschillende soorten van onderhoud naar voren,' vertelt Martijn Boertjes van Bosexploitatie Van den Nagel uit Elspeet. 'Bij een project in Brabant krijgen we de vraag om te helpen met de oogst van zwaar hout in een smalle strook van 6 tot 10 meter breed.'
Voor dat project gelden wel wat voorwaarden, blijkt tijdens datzelfde overleg. Boertjes: 'In de houtsingel langs een doorgaande weg is geen ruimte om het hout te laten vallen in de strook. Ook mag er geen tak- en of tophout op de naastgelegen percelen terechtkomen en hout moet zo gestapeld zijn dat het geen gevaar oplevert voor doorgaand verkeer. Natuurlijk moet er zo min mogelijk overlast zijn voor de omgeving, dus inzet van verkeersregelaars is een vereiste.'
Van den Nagel maakte een aanbieding met gebruik van de Magni-verreiker met een giek van 30 meter en vaste zaagkast en de inzet van de Albach Diamant 2000-chipper. Dit blijkt voldoende om in twee dagen tijd de klus efficiënt te klaren.
De klus is ook budgettechnisch voor alle partijen gunstig afgerond: 'De opbrengsten van vrijkomend materiaal zijn verrekend in de kosten, waardoor de opdrachtgever met een klein budget een voor hen lastig project klaar heeft gekregen.'
 | | Manoeuvreren met weinig ruimte |
|
|
Levendig stadshart Waalwijk
Met een diversiteit aan bomen zorgt de gemeente Waalwijk ervoor dat het stadshart weer een levendige plek wordt. Op het Raadhuisplein en de Markt is een zo aangenaam mogelijke omgeving gecreëerd met gebouwen, lommerrijke, gastvrije horeca, boombanken, een fontein en bomen. Het doel is om verbinding te laten ontstaan tussen mensen op een plek waar mensen graag vertoeven.
Toegepaste soorten zijn Styphnolobium japonicum, Acer fr. 'Autumn Blaze', Robinia 'Bessoniana' en 'Sandraudiga', Carya illionensis en Gymnocladus dioica.
 | | Stadshart Waalwijk |
|
|
Groen Waagplein in Leeuwarden
Midden in het historische centrum van Leeuwarden ligt het Waagplein. De wens is om dit plein te vergroenen tot een stadsweide, zodat mensen op een gazon kunnen relaxen en picknicken in de schaduw van bomen, of juist in de zon, als ze dat willen.
Het ontwerp is een gazon met acht bomen (Robinia pseudoacacia 'Semperflorens' en Quercus coccinea). Deze bomen worden aangeplant om de hittestress in de versteende omgeving tegen te gaan en de biodiversiteit te verhogen. Daarnaast is het belangrijk de ruimtelijke kwaliteiten te verhogen, zodat de bezoekers van het centrum kunnen genieten van deze stadsweide.
De stadsweide is bovendien een onderdeel van het watermanagement in het gebied. Onder de stadsweide is het Permavoid Capillaire Irrigatie Systeem (PCIS) 300 aangelegd en dit systeem wordt gevoed met water vanaf de verharding uit de omgeving. Door het Smartkolk-systeem van New Urban Standard wordt het toekomstige strooizout tijdens de first flush van een bui gescheiden van het water dat onder de stadsweide wordt opgeslagen en gebruikt wordt om het groen te irrigeren.
In totaal kan de groeiplaats circa 180.000 liter water bergen. Dit is inclusief het hooswater dat in de PCIS 300 opgevangen wordt, maar exclusief het hooswater dat in de leeflaag geborgen kan worden.
Robinia pseudoacacia 'Semperflorens' en Quercus coccinea, geleverd door Van den Berk Boomkwekerijen; Permavoid Capillair Irrigatie Systeem 300 - Smartkolk Systeem van New Urban Standard; Solids & Seats van Struyk Verwo Infra.
 | | Onder het plein wordt water opgeslagen |
|
|
Levend monument 'onoverwonnen'
Mede naar aanleiding van de Invictus Games 2020, een internationaal sportevenement voor fysiek en mentaal gewonde militairen, is op de Oranje Kazerne in Schaarsbergen het herdenkingsmonument 'Gewond, niet verslagen' voor de gewonde militairen van de Luchtmobiele Brigade geplaatst. Quercus heeft het planten van de plataan (Platanus hispanica) verzorgd. Op 14 juli 2023 tijdens de herdenking werd het monument onthuld.
'Invictus' staat voor 'onoverwonnen' of 'gewond, niet verslagen'. Het symboliseert de vechtlustige geest, van fysiek en mentaal gewonde militairen. Het laat zien wat je, ondanks je verwondingen, kunt bereiken.
Het kunstwerk is opgebouwd uit drie elementen: een open constructie van rechthoeken, gebaseerd op de vorm van munitiekisten; een 'omgevallen' plataan en daarnaast het element tijd/groei. Het groeien van de boom in de loop van de tijd is een bepalend onderdeel van het kunstwerk.
Dit beeld vertelt het verhaal van een catastrofe in het leven van een militair, maar bovenal van overwinning en herstel. Het werk laat zien dat er tijd nodig is om problemen te overwinnen en verder te gaan met groeien. De boom is geknakt, maar groeit na verloop van tijd weer rechtop verder, naar het licht; gewond, niet verslagen.
|
Aannemer: Quercus boomexperts, Mike Keizer. Leverancier: Boomkwekerijen Van den Berk. Ontwerp monument: Niek Verschoor
|
 | | Monument 'Gewond, niet verslagen' |
|
|
Klimaatbomen voor Limburgse gemeenten en steden
Sinds 2018 verdeelt het Vlaamse Limburg.net ieder jaar in totaal 1500 droogteresistente hoogstamklimaatbomen over alle Limburgse gemeenten en steden in Vlaanderen via een verdeelsleutel.
De klimaatbomen in deze campagne mogen voor herplanting worden gebruikt. Met klimaatbomen worden hier bomen (houtige gewassen) bedoeld die oud kunnen worden en bestand zijn tegen de verwachte wijzigingen in het klimaat. En die zijn dus toleranter voor droogte en hogere temperaturen, maar ook bestand tegen winterse omstandigheden.
Omdat er een groot verschil is tussen de steden en dorpen en het buitengebied, wordt de term 'klimaatboom' in de Limburgse klimaatboomcampagne voorbehouden aan de bomen die aangeplant worden in een stedelijke context.
Per campagnejaar wordt ongeveer 175.000 euro besteed aan het klimaatbomenproject. Bij de verdeling wordt rekening gehouden met de verhouding oppervlakte/aantal inwoners. Centrum Duurzaam Groen zorgt voor de organisatie van het project, waaronder het opstellen van de bomenlijst, screening bomenkeuzes en locaties, aanstelling leverancier, leveringsopvolging, advies omtrent soorten, locaties, aanplanting en watergift. De teller staat na het actiejaar 2023 reeds op een totaal van negenduizend aangeplante hoogstamklimaatbomen.
 | | De officiële opening van de campagne en de aanplant van de eerste klimaatboom |
|
|
Frieslands oudste linde
In Opeinde, aan de rand van Drachten, staat in een achtertuin een Tilia x europaea, ofwel Hollandse linde. Deze boom heeft als vermoedelijk plantjaar 1668, het jaar waarin de naastgelegen boerderij is gebouwd. De boom is jarenlang niet onderhouden geweest en is een heel fraai exemplaar.
Een belangrijk deel van de boom is rond 2013 afgebroken op een paar meter hoogte en is gaan inrotten. Het andere deel is in 2016 gesnoeid. Daarbij is de boom op ongeveer 10 meter afgezaagd. De eigenaar, een familie, wil de boom graag gezond houden en heeft de Bomenstichting om subsidie uit het Bomenfonds gevraagd. De opdracht: een volledige inspectie en al het noodzakelijke onderhoud. Daarbij waren de uitgangspunten dat de boom zich enerzijds verder kan ontwikkelen in de veteraanfase en dat eventuele veiligheidsrisico's worden beperkt.
Na inspectie is een zware gesteltak lichter gemaakt door het verwijderen van een aantal dikke dode takken. Rondom de boom zijn enkele andere bomen gesnoeid om extra lichtinval te creëren aan de kant van het ingerotte deel. Daar heeft de boom nog best wat bladmassa aangemaakt. Het is bekend dat veteraanbomen ook in rotte delen adventiefwortels kunnen aanmaken en zo bouwen aan een nieuwe stam. Door extra licht te creëren, stimuleren we de boom daarbij. Verder is geadviseerd om het restant van het afgebroken deel te stutten. Het vormt geen gevaar, want eromheen is geen gebouw of pad. Maar het zou zonde zijn als een eventueel nieuw aangemaakt deel met het stamdeel omwaait.
 | | De monumentale linde die het licht zag in de zeventiende eeuw |
|
|
Revitalisering boom Jisperveste, Nieuwegein
Op de Jisperveste in Nieuwegein is een bestaande boom gerevitaliseerd met het TreeParker-systeem. De gezondheid van de plataan ging achteruit vanwege een gebrek aan groeiruimte te midden van de bestaande infrastructuur.
Het TreeParker-systeem creëert een ondergrondse ruimte waarin de wortels ongehinderd kunnen groeien zonder de omringende infrastructuur te beschadigen. Op de plek waar het systeem werd geïnstalleerd, lag een grote leiding. Dankzij de ruimte tussen de TreeParker-units en de mogelijkheid om het systeem aan te passen in hoogte, kon de bestaande leiding naadloos worden geïntegreerd in het systeem. Zo is er een harmonieuze combinatie ontstaan tussen groen en grijs.
Het TreeParker-systeem is geïnstalleerd inclusief beluchting en bewatering en TRG-wortelgeleiding. De aanneemsom was 25.000 euro voor de aanleg, inclusief straatwerk, leverantie bomengrond en dergelijke. Daarbij komt nog het TreeParker-systeem, geleverd door TreeBuilders.
 | | Treeparker creëert wortelruimte |
|
|
Uitdeelbomen Woerden
Ieder jaar op Boomfeestdag deelt gemeente Woerden tweehonderd bomen uit aan inwoners. Zo wordt in voor- en achtertuinen gewerkt aan een groene omgeving.
Medewerkers van het project TreeMark zorgen gewoonlijk voor het aanplanten en vervangen van gemeentelijke straat- en laanbomen. Nu verwerkten ze als bijzondere opdracht de bestellingen van particulieren en bezorgden de tweehonderd bomen tot aan de voordeur. Inwoners kunnen vervolgens zelf aan de slag met planten.
Eén locatie sprong in het oog. Het betrof een binnentuin van een nieuwbouwbuurt waar opvallend veel aanmeldingen voor een boom vandaan kwamen. De tuin is eigendom van de VVE en de huiseigenaren hebben een mooi ontwerp gemaakt voor de inrichting. Na deze actie is de binnenplaats twintig bomen rijker. Er waren vooral magnolia's en sierappels aangevraagd. Wethouder Vierstra overhandigde de bomen persoonlijk aan de initiatiefnemers. Hij juicht het vergroenen van de stenige woonomgeving toe in het kader van gezond leven en opgroeien. De zaterdag na Boomfeestdag hebben de bewoners met elkaar de bomen geplant. 'Samen met de nieuwe buren aan het werk in het groen; dat geeft voldoening én het verbindt,' aldus de wethouder.
Er zijn voor de uitdeelactie vijf boomsoorten geselecteerd van de derde grootte waar inwoners uit konden kiezen, zodat ze ook in kleinere tuinen passen. Daarnaast is rekening gehouden met de grondsoort en groeiomstandigheden. De meest gekozen boomsoort (zeventig keer) was de Magnolia x soulangeana. Daarna sierkers en Perzisch ijzerhout. Het krentenboompje en de sierappel werden allebei zo'n twintig keer aangevraagd.
 | | De eerste boom wordt overhandigd aan de bewoners. Rechts: wethouder Vierstra. Foto: Chris Gottenbos |
|
|
Koeler Postpark in Den Haag
De herontwikkeling van het historische Stationspostgebouw in Den Haag, in combinatie met de aanleg van het nieuwe Postpark, is een grote stap in de vernieuwing van het HS-kwartier. Dicht bij Station Hollands Spoor en het culturele centrum is het HS-kwartier een plek voor iedereen: studenten, gezinnen, werkenden en ouderen.
Van den Berk Boomkwekerijen heeft voor dit project een diversiteit aan meerstammige bomen geleverd: Quercus cerris van 800-900 centimeter, Sorbus aucuparia van 450-500 centimeter, Carpinus betulus van 600-700 centimeter en Betula pendula van 700-800 centimeter.
Deze bomen zijn belangrijk voor het vergroenen van de stedelijke omgeving. Ze bevorderen waterinfiltratie en dragen bij aan een gevarieerd groenaanbod, waardoor het stadsbeeld van Den Haag klimaatbestendiger wordt. De resultaten waren afgelopen zomer al merkbaar: op zomerdagen was de temperatuur tot vijf graden koeler dan de stedelijke omgeving.
 | | Meer groen in Postpark Den Haag |
|
|
|
|
|
 |
|
Joost S.H. Gieskes
donderdag 25 januari 2024 |
|
Waagplein Leeuwarden, een wonderlijke keuze Robinia pseudo acacia en Quercus coccinia, voor de biodiversiteit.. Deze twee soorten kennen nauwelijks insecten. Advies andere boomsoorten |
|
|
Tip de redactie
|
