Een stekelige kwestie in Zoetermeer: moeten we de hopbeuk handhaven? |
|
|
|
|
 |
| 179 sec |
In Zoetermeer leidt Ostrya tot ademhalings- en allergieproblemen. Wie herkent dit?
De redactie van dit vakblad is al 35 jaar gevestigd in een straat (de Fransestraat in Nijmegen) waar voornamelijk hopbeuk ofwel Ostrya is aangeplant. Nooit zijn ons problemen opgevallen bij deze boom in relatie met ademhaling en allergie. Dat is in Zoetermeer wel anders. Auteur Jaap Smit vertelt.
| Ostrya - de overlast gevende bomen in Zoetermeer |
In augustus 2023 werd bij de gemeente Zoetermeer melding gemaakt van overlast door naaldjes die uit bomen vallen. De naaldjes van de hopbeuk veroorzaken binnen- en buitenshuis irritatie en jeuk van de huid bij bewoners. De Externe Adviescommissie Bomen (EAB) van de gemeente kreeg het verzoek te adviseren omtrent de hopbeuken die de overlast blijken te veroorzaken. Is er een betere oplossing dan het sterk snoeien of verwijderen van de bomen?
Jeuk
Case 156 was anders dan andere. Meestal buigt de Externe Adviescommissie Bomen zich over schaduwoverlast en gebrek aan licht en zicht. Bij deze melding was het de Adviescommissie niet direct duidelijk waar het om ging. Duidelijk was wel dat er een rij gezonde hopbeuken (Ostrya carpinifolia) naast en boven de achtertuinen van de verzoekers stond. Iemand van de gemeente die zelf poolshoogte kwam nemen, ervoer binnen tien minuten irritatie, net als de bewoners. Op foto's die hij maakte, zijn inderdaad de scherpe haren te zien. De oorzaak leek duidelijk.
 | | Massale hoeveelheden afgevallen zaad |
|
|
Vruchtkatten
Eind augustus waren de vruchtkatjes, de hopbellen, nagenoeg allemaal afgevallen en door het natte weer aan het verteren. Graven in het geheugen, googelen: het leverde geen eerdere gevallen van overlast door vruchtkatjes op. Vooral de goede eigenschappen van Ostrya als boom die tegen de hitte van de stedelijke omgeving kan, kwamen naar boven.
Totdat ik kwekers vroeg die Ostrya-zaad verzamelen en zaaien. Stuk voor stuk blijven ze er liever af: plukken en direct de grond in. Dit om te voorkomen dat je geïrriteerde vingers krijgt. Blijkbaar was overlast door Ostrya-naaldjes in steden nog niet bekend, maar onder kwekers die zaaien wel.
In de zaadzakjes ontwikkelen zich inderdaad stevige haren, die zich op een bepaalde manier laten voelen als naaldjes. Als de vruchten in juli en augustus afvallen, komen de naaldjes vrij. Ze worden door de wind verspreid in de nabije omgeving. De vruchtkatjes kunnen blijkbaar tot overlast leiden; zoveel is nu duidelijk. De vraag is nu wat te doen.
Sterk snoeien of verwijderen van de bomen voorkomt dat de ze opnieuw gaan bloeien, maar daardoor gaan gezonde bomen verloren en komen andere ecosysteemdiensten in het gedrang. Dat kan vast beter.
 | | Ostrya, macro-opname zaadzakjes met haren. Foto: gemeente Zoetermeer |
|
|
Naar aanleiding hiervan heeft de Externe Adviescommissie Bomen van Zoetermeer nu twee vragen:
| 1. | | Wie heeft ervaring, privé of als professional, met overlast door de naalden uit vruchtkatjes van Ostrya?
| | 2. | | Wat zou een effectieve manier kunnen zijn om overlast tot een aanvaardbaar niveau te beperken, anders dan het regelmatig sterk snoeien of verwijderen van de bomen?
|
Heeft u een idee? Stuur dan een mail naar de redactie: hein@nwst.nl.
Externe Adviescommissie Bomen
De EAB adviseert de gemeente Zoetermeer over bomen. Ze adviseert de gemeente als er sprake is van (overmatige) overlast door schaduw en lichtbeperking door bomen. Voor overlast door schaduw en lichtinval in woningen heeft de commissie normen opgesteld. De werkwijze van de onafhankelijke commissie ligt vast in het Bomenbeleid. Een bezoek van de commissie aan de verzoeker (bewoner) maakt altijd deel uit van de werkwijze. De onafhankelijke commissie bestaat uit een omgevingsmanager (Heleen Steens), een landschapsarchitect (Henk Schuitemaker) en een boomexpert (Jaap Smit). Zij worden bijgestaan door een secretaris van de gemeente.
|
Reacties uit het veld
Jelle Hiemsta: WUR
Ik heb ook even op internet gekeken. Een snelle search leverde dit op:
The hairs are an irritation to anyone collecting seed from Ostrya (Dirr 2009) but are unlikely to trouble the casual observer.
www.treesandshrubsonline.org/articles/ostrya/
In dit Youtube film klaagt de maker in de laatste minuten ook dat zijn vingers gaan jeuken van die zaden:
www.youtube.com/watch?v=h1UuUctQZ7c
Kortom, blijkbaar toch iets wat vaker is opgemerkt, maar gewoonlijk niet echt voor overlast zorgt. Ik had er ook bij het gebruikswaarde-onderzoek nog nooit iets over gehoord.
Groet, Jelle Hiemstra
Ronald Wolswijk Wolswijk Tuinontwerp
Je zou de bomen een lichte snoei kunnen geven voordat de zaden rijp zijn. Heel veel werk maar we zuigen tenslotte ook rupsennesten weg.
Ik zat ook te denken aan het verouderings hormoon ethyleen.
Ik heb meegemaakt in de glastuinbouw (dat is natuurlijk in een andere setting) dat er door onverbrande gassen ethyleen vrijkwam. Hierdoor vielen alle bloemen van de plant. Het was een hele zoektocht om te achterhalen wat de oorzaak was van het laten vallen van alle bloemen, maar de oorzaak was ethyleen.
Ik weet niet of dit te injecteren of op een andere manier is toe te dienen de vraag is ook of de boom niet in zijn geheel in herfst stand schiet. Dit kwam in mij op misschien leidt het tot iets.
Succes met de zoektocht ik vindt het wel fijn als ik op de hoogte wordt gehouden van de ontwikkelingen.
Groet, Ronald Wolswijk
Bert van Polen, Pius Floris
De overlast van de hopbeuken heb ik gelezen.
Ben dit ook nog nooit tegen gekomen.
Het is natuurlijk zonde om gezonde bomen te verwijderen.
Maar het is ook wel logisch dat mensen deze stekelige kwestie opgelost willen zien.Om de bomen te sparen en het probleem op te lossen kan er ook voor gekozen worden om na de vruchtval
met bladblazers de restanten op een hoop te blazen en het op te nemen met een trilo zuigmachine. Op deze wijze zal de meeste overlast verdwenen zijn en kunnen de bomen gehandhaafd blijven.
Met vriendelijke groet, Bert van Polen
|
|
|
|
 |
|
Kim Verkolf
dinsdag 16 januari 2024 |
|
Ik ben de melder van deze kwestie. Fijn dat er hier aandacht aan gegeven wordt. |
|
|
|
|
|
Mike van Leeuwen
donderdag 25 januari 2024 |
|
Ook bij de Gemeente Velsen hebben wij inmiddels meldingen ontvangen van bewoners die last ondervinden van bovenstaand probleem. Wij zijn ook benieuwd naar een mogelijke oplossing.
Nog een aanvullende vraag: doet het probleem zich alleen voor bij de Ostrya carpinifolia of ook bij de virginiana? |
|
|
|
|
|
Pauline
zondag 28 april 2024 |
|
Wij hebben in Eindhoven deze bomen ook staan, helaas naast ons huis en is buiten zitten in de zon geen optie als de kleine bladeren met haren eraan hangen. Wij de kinderen en de honden ervaren veel overlast en jeuk, dit gemeld bij de gemeente maar deze geven aan dat het niet bekend is dat de boom overlast geeft en dus doen ze er niets mee.
Blijf jullie volgen hoe het opgelost wordt in de hoop dat gemeente Eindhoven hier een voorbeeld aan neemt.
|
|
|
Tip de redactie
|
