EPR-afvalwijzer: hoe ga ik met mijn rupsenafval om?

ARTIKEL

Meike Wessels, woensdag 21 april 2021

266 sec

Van ronddwarrelend kriebelhaartje naar afvaloven

Een kriebelhaartje van de eikenprocessierups (EPR) laat zich niet zomaar zien. Het dwarrelt bijna onzichtbaar door de lucht en geeft een afschuwelijke jeukreactie zodra het neerdaalt op de huid van mens of dier. Het is dan ook moeilijk voor te stellen dat die brandharen, rupsen en alles wat bij een EPR-nest komt kijken, meegaan in het reguliere afvalverwerkingsproces. In deze afvalwijzer leggen we uit hoe je verantwoordelijk van EPR-afval afkomt.

EPR-afval. Foto: Henry Kuppen

Wanneer je eikenprocessierups bestrijdt, levert dat ook afval op. Denk hierbij aan rupsen, brandharen, vervellingen en nesten met spinsels en uitwerpselen van EPR, maar ook persoonlijke beschermingsmiddelen die zijn gebruikt bij de verwijdering. In 2019, het piekjaar qua plaagdruk, liep de verwerking van dat afval faliekant mis. Afvalverwerkingsbedrijven besloten massaal de handen van dit specifieke afval af te trekken, waardoor tal van bestrijders opgescheept zaten met tonnen EPR-afval.

Henry Kuppen van Terra Nostra en Kenniscentrum Processierups (processierups.nu) kreeg een aantal bedrijven zo ver het afval toch aan te nemen, en stelde toen een afvalprotocol op in opdracht van het kennisplatform. Het protocol biedt EPR-bestrijders handvatten om het afval op verantwoorde wijze af te voeren. In 2020 is een nieuwe versie van het protocol gepubliceerd. Aan de hand van vragen en antwoorden nemen we die door.

'EPR-afval is qua volume niks vergeleken met regulier huisafval, terwijl je wel gigantisch veel gedoe hebt met de verwerking'

Welke bedrijven verwerken EPR-afval?

In Nederland zijn er vier afvalverwerkingsbedrijven die EPR-afval aannemen. Dat zijn Rendac in Son (Noord-Brabant), PRV-Twente in Bentelo (Overijssel), NV HVC in Alkmaar (Noord-Holland) en EEW Energy from Waste in Delfzijl (Groningen). In Dordrecht is nog een vijfde bedrijf dat normaliter EPR-afval aanneemt, maar vanwege het coronavirus gebruikt dat bedrijf zijn capaciteit nu voor het verwerken van ziekenhuisafval. Elk verwerkingsbedrijf stelt zijn eigen eisen. Lees deze wijzer daarom aandachtig door. Onderaan de pagina vind je een helder overzicht.

Komen er in 2021 nog nieuwe afvalverwerkers voor EPR bij?

De lijst van afvalverwerkende bedrijven wordt actueel gehouden en aangevuld als er nieuwe bedrijven bij komen op processierups.nu, de website van Kennisplatform Processierups. Henry Kuppen laat weten dat hij met afvalverwerkingsbedrijven in gesprek is om de lijst verder aan te vullen, maar dat valt niet mee. 'Het totale EPR-afval is qua volume niks vergeleken met regulier huisafval, terwijl je wel gigantisch veel gedoe hebt bij de verwerking ervan. Stel je voor dat je een bigbag met rupsafval hebt. Hoe goed je hem ook sealt, als een grote grijper de bigbag samen met ander afval oppakt, knalt die met gemak uit elkaar. Die veiligheidsrisico's wil je niet. Daarom ga ik met afvalverwerkers in gesprek om te kijken hoe dit EPR-afval toch in hun verwerkingsproces kan worden ingepast', aldus Kuppen.

Breng per verpakking aan de buitenzijde de aanduiding 'Irriterend eikenprocessierupsafval' aan

Zijn er kosten aan verbonden en zo ja, hoeveel?

Ja, hier zijn kosten aan verbonden. De kosten zijn afhankelijk van het gewicht. Zo rekent PRV-Twente voor 0 tot 100 kg een kostprijs van € 3 per kg; heb je tussen de 1000 en 2000 kg, dan betaal je € 1,75 per kg. Bij 2000 kg of meer kun je een offerte aanvragen. Bij NV HVC in Alkmaar wordt de prijs per 1000 kg berekend, omdat HVC alleen grote hoeveelheden afval aanneemt. Hier betaal je € 513,20 per 1000 kg, met bijkomende kosten: € 33,15 afvalstoffenbelasting en € 60 voor manuren, omdat een medewerker de vracht begeleidt in de loshal. De verschillen in prijzen zijn te verklaren door de manieren waarop het afval verwerkt wordt.
Zowel Energy from Waste als Rendac rekent € 100 per 1000 kg. Bij de eerstgenoemde komt er nog € 200 per vracht bij voor handelingskosten.

Henry Kuppen

Scheid ik het afval of kan alles op één hoop aangeleverd worden?

Bij de verwerking van EPR is er sprake van een Euralcode indien het gaat om droog EPR-afval. Hieronder wordt materiaal verstaan dat niet in water is gebracht. Als het gaat om overig niet-biologisch afbreekbaar materiaal, spreken we van Euralcode 20 02 03. Daaronder wordt verstaan rupsen, poppen, vlinders, vervellingen en nesten met spinsels, uitwerpselen en restanten van EPR met brandharen en/of markeringslinten, kunststof verpakkingsmaterialen, filters, poetsdoeken en beschermende kleding.

Indien je de dierlijke afvalstoffen strikt scheidt - rupsen, poppen, vlinders, vervellingen en nesten met spinsels, uitwerpselen en restanten van EPR met brandharen - kan dit afval als dierlijk bijproduct worden verwerkt. Dit wordt categorie 2 genoemd. Onderaan dit artikel vind je een tabel die weergeeft welke bedrijven wat verwerken.

Niet naleven van het protocol of foutief afvoeren van EPR-afval brengt onverantwoorde veiligheidsrisico's met zich mee

Op welke wijze verpak ik het afval met Euralcodering 20 02 03?

Om de verspreiding van brandharen te minimaliseren, dient de verpakking én opslag van EPR-afval zoveel mogelijk afgesloten te zijn. Elk verwerkingsbedrijf stelt zijn eigen eisen aan de verpakking en leverantie. Stem dit daarom duidelijk van tevoren af met de verwerker. Onderaan dit artikel lees je per bedrijf de verwerkingsmethode en overige informatie. De manieren waarop je het afval kunt aanbieden, zijn als volgt:
- Maximaal 200 liter kunststof vaten met een kunststof draaidop of deksel
- Maximaal 60 liter kunststof boxen met een deksel en afsluitdop bij de vulopening
- Voor verpakkingen die per stuk worden aangeboden, geldt een maximaal gewicht van 23 kg
- Een stevige 1 m³ (asbest)bigbag*
Kies je voor een afvalverwerkingsbedrijf dat het afval in de genoemde vaten aangeleverd wil krijgen, denk er dan aan dat je het verzamelt in afgesloten zakken. Het afval komt dus niet direct in het vat. Indien je het afval verzamelt in boxen, worden deze rechtstreeks uitgezogen. De buitenzijdes moeten brandhaarvrij zijn. Per verpakking breng je aan de buitenzijde de vermelding 'Euralcode 20 02 03' aan en de aanduiding 'Irriterend eikenprocessierupsafval'.
*Indien de afvalverwerker vraagt om het afval in bigbags aan te leveren, denk dan onder andere aan de volgende eisen:
- De bigbag is dubbelwandig en voorzien van een 80 micron DLPE-binnenzak
- De bigbag wordt vervoerd op een eenmalig bruikbare houten pallet
- EPR-afval moet dubbel worden verpakt in kunststofzakken en dichtgebonden met ducttape, een tiewrap of een knoop
- Zakken en kunststof boxen mogen niet samen in een bigbag worden verpakt
- De boxen moeten in de bigbags 'vierkant' gestapeld worden binnen de afmetingen van de pallet

Op welke wijze verpak ik EPR-afval van categorie 2 (dierlijke bijproducten)?

Dierlijke bijproducten verzamel je in een transparante LDPE-zak of gelijkwaardig materiaal. De zakken verzamel je in een afsluitbare houten palletkist met maximale afmetingen van 80 x 120 x 110 cm (lengte x breedte x hoogte). Deze palletkist moet voorzien zijn van een LDPE-binnenzak, zodat alle zakken een extra afsluiting hebben. Per verpakking aan de buitenzijde de aanduiding 'Irriterend eikenprocessierupsafval' aanbrengen. Indien je EPR-afval bij Rendac wordt verwerkt, gelden er andere eisen. Zie daarvoor de tabel.

'Blijkbaar is niet iedere bestrijder doordrongen van de noodzaak om het materiaal veilig te verwerken'

Waar bewaar ik mijn EPR-afval totdat het verwerkt wordt?

EPR-afval, in welke vorm dan ook, mag niet op een voor het publiek toegankelijke plaats bewaard worden en niet in de zon. Waarschuwingsmarkeringen zijn raadzaam.

Welke eisen worden er gesteld aan het transporteren van het afval?

Indien je het afval zelf vervoert, is een VIHB-erkenning niet nodig. Laat je het door een ander bedrijf vervoeren, dan wel. Het afval moet in een gesloten wagen of container vervoerd worden, vrij van brandharen aan de buitenzijde. Indien je pallets gebruikt, mag je deze niet stapelen. Verder spreek je vooraf met de afvalverwerker de concrete voorwaarden af.

Is het verplicht om het protocol te volgen?

Nee, dat is niet verplicht, maar het niet naleven van het protocol of het foutief afvoeren van EPR-afval brengt onverantwoorde veiligheidsrisico's met zich mee. Het protocol vormt een adviserende richtlijn, waarbij vrijwillige afspraken zijn gemaakt tussen betrokken partijen.

Wordt het protocol voldoende gebruikt?

Uit de inventarisatie van Kuppen kwam naar voren dat de afvalverwerkers in 2020 meer aanvoer hadden verwacht, omdat het protocol eindelijk duidelijke richtlijnen geeft voor het verwerken van het schadelijke EPR-afval. Kuppen: 'Blijkbaar is niet iedere bestrijder doordrongen van de noodzaak om het materiaal veilig te verwerken. Daarom spoor ik opdrachtgevers nadrukkelijk aan om stortbonnen van de bestrijders te eisen, zodat deze ook kunnen verantwoorden dat het EPR-afval veilig is verwerkt.'

Schema Klik hier voor de verwerkingseisen per bedrijf en overige informatie

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie