Boomtaxaties: wie betaalt, die bepaalt?

ARTIKEL

MARKT & ACTUEEL

Carla van Schagen en Dick Oosthoek, namens de NVTB, dinsdag 20 mei 2025

178 sec

Analyse van drie taxatiemethodes bij bomen

In 2025 publiceerde de Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen (NVTB) haar recentste richtlijnen. In 2022 werd H15 van het Handboek Bomen uitgebreid met boomschade-indextabellen; eind 2024 volgde de Leidraad bij Boomschade van De Bakker. Het gaat om drie methodes die ogenschijnlijk hetzelfde beogen, maar die verschillen in doel, toepassing en juridische houdbaarheid - tijd om van het bos weer bomen te maken.

Doelstellingen van de drie taxatiemethodes

NVTB-richtlijnen. Met de richtlijnen beoogt de NVTB een objectieve, transparante en juridisch houdbare methodiek te bieden voor boomtaxaties en schadebepaling, in lijn met de Nederlandse rechtspraktijk. Deze is gericht op directe schadeafhandeling en het voorkomen van langdurige procedures en oninbare claims.

Handboek Bomen (H15). Het doel van H15 is om bomen een herkenbare en meetbare waarde te geven binnen contractuele kaders. Het Norminstituut Bomen (NIB) levert hiervoor gestandaardiseerde indextabellen aan.

Leidraad bij Boomschade. De Bakker streeft naar een meer feitelijke en toetsbare schadebepaling met minder abstractie en pleit voor een individueel benaderde, meetbare schadebepaling. De Leidraad is een aanbeveling, geen verplichting, en beoogt toepasbaar te zijn voor iedereen die te maken heeft met schade aan bomen.

Vergelijking praktische en juridische kenmerken

Kenmerk	NVTB	Handboek Bomen (H15)	Leidraad bij Boomschade
Basis van taxatie	Herstel- en vervangingskosten, op basis van praktijkdata	Normbedragen gebaseerd op kroonoppervlak, niet transparant herleidbaar	Productiekosten per cm² stamoppervlak, geen beheer of afschrijving, bij deelschade uitgestelde wachttijd (max. 6 jaar).
Juridische onderbouwing en transparantie	Sterk: volledig in lijn met schadevergoedingsrecht (art. 6:97 BW). Vrij beschikbaar	Zwak: gebaseerd op contractafspraken, zonder civielrechtelijke status. Beperkt toegankelijk	Zwak: verwijst naar verlaten methodiek. Beperkt publiekelijk toetsbaar
Toepasbaarheid	Breed inzetbaar: ook buiten contracten en in juridische procedures. Streeft naar directe afwikkeling schades	Alleen binnen beheercontracten met licentiehouders	Beperkt vooral door wachttijd en onrealistische waarden bij abstracte vervangingsberekening
Uniformiteit en kwaliteitscontrole	Gestandaardiseerd rekenmodel en rapporten, jaarlijkse toetsing	Uniform binnen contracten, daarbuiten geen controle	Geen vaste formats en centrale controles
Draagvlak in de praktijk	Breed: taxateurs, overheden, deels verzekeraars	Beperkt tot NIB-partijen	Beperkt: vooral verzekeraars
Support	Digitaal rekenmodel, snel in gebruik, met gebruikerssupport	Gestandaardiseerde tabellen, relatief snel, binnen kaders	Excel-sheets, handmatig parameters zoeken, traag en foutgevoelig

De NVTB-methodiek is ontstaan vanuit jarenlange praktijkervaring en continue doorontwikkeling. De methode sluit aan op rechterlijke uitspraken en actuele juridische inzichten. De kengetallen zijn gebaseerd op marktprijzen en zijn transparant onderbouwd. Dankzij de vaste rapportstructuur is de methode eenduidig, uitlegbaar en in lijn met het schadevergoedingsrecht.

Het Handboek Bomen (H15) werkt met abstracte indextabellen die geschikt zijn voor beheersituaties binnen contracten. Buiten die context ontbreekt een civielrechtelijke basis, wat juridische risico's met zich meebrengt.

De Leidraad bij Boomschade kent geen vaste structuur en de toepassing hangt sterk af van de individuele taxateur. Hoewel de methode pretendeert concreet te zijn, is ze in de praktijk gebaseerd op gemiddelden en historische kosten. Aspecten als beheer, locatie en levensfase blijven onderbelicht. De mogelijkheid om schade tot zes jaar na dato alsnog te koppelen aan een incident creëert onzekerheid en complicaties, terwijl het schadevergoedingsrecht hier geen aanleiding toe geeft.

Rekenen of zoeken?

De praktische werkbaarheid laat grote verschillen zien. De NVTB biedt een intuïtief digitaal rekenmodel, waarmee taxateurs binnen enkele minuten een volledig ingevuld rekenblad kunnen genereren. Door de gestandaardiseerde opzet levert dit bij gelijke uitgangspunten altijd dezelfde uitkomst op. Het Handboek Bomen (H15) is ontworpen met het oog op toepassing binnen contractuele context. In dat kader zijn berekeningen relatief snel uit te voeren via vaste indextabellen, zonder noodzaak tot onderbouwing. De Leidraad van De Bakker vereist het handmatig opzoeken van parameters in Excel-bestanden, wat het proces traag, foutgevoelig en weinig uniform maakt. Rekenen of zoeken? Die keuze is, zowel juridisch als praktisch, snel gemaakt.

Van onhoudbaar naar 'standaard'?

De introductie van de Leidraad bij Boomschade in 2024 wekte verbazing binnen het vakgebied. Deze borduurt voort op de Methode Raad, een aanpak die al in 2005 bewust werd verlaten en breed is verworpen. Toch wordt de Leidraad in een recente publicatie van het Nivre (2025) gepresenteerd als mogelijke standaard. Dat is opvallend, gezien de eerdere afwijzing op juridische én praktische gronden. De promotie van de Leidraad door het Nivre lijkt dan ook vooral economisch en strategisch gemotiveerd. De behoefte aan standaardisatie, toetsing of uniformiteit lijkt bewust afwezig, omdat juist dát de commerciële ruimte zou kunnen beperken om schadebedragen naar eigen inzicht vast te stellen.

Conclusie

De Leidraad bij Boomschade herintroduceert een methode die eerder als onhoudbaar werd bestempeld. Het gebruik van losse Excel-bestanden, waarin handmatig parameters moeten worden opgezocht, is gedateerd en onwerkbaar. De combinatie van uitgestelde schadeafhandeling en het ontbreken van transparantie, toetsing, standaardisatie en juridische grondslag maakt de methode kwetsbaar.

Het Handboek Bomen (H15) is een waardevol instrument voor het beschermen van bomen binnen contractuele kaders. Buiten die context ontbreekt echter een civielrechtelijke basis, wat de toepasbaarheid voor schadeafhandeling beperkt.

De NVTB-methodiek biedt sinds 1994 een transparant, juridisch houdbaar en praktisch toepasbaar systeem voor boomtaxaties. De huidige versie is het resultaat van dertig jaar ervaring in de praktijk en sluit volledig aan bij het schadevergoedingsrecht. Het digitale rekenmodel is intuïtief in het gebruik en levert, dankzij ver doorgevoerde standaardisatie, bij gelijke uitgangspunten altijd dezelfde uitkomst op. Daarmee is de methode niet alleen juridisch sterk, maar ook praktisch, betrouwbaar en efficiënt.

NIB: Norminstituut Bomen
Nivre: Stichting Nederlands Instituut van Registerexperts
NVTB: Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen

Bronnen

		Nivre - https://nivre.nl/taxaties-van-boomschade/
		NVTB richtlijnen - https://www.boomtaxateur.nl/index.php/rekenmodel

Carla van Schagen

Over de auteurs

Carla van Schagen is als coördinator en vaste adviseur verbonden aan de NVTB. Zij werkt aan de positionering en professionalisering van boomtaxateurs in Nederland en faciliteert kennisdeling met Europese vakgenoten. Dick Oosthoek is sinds 2021 voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen (NVTB).

Dick Oosthoek

Norminstituut Bomen

REACTIES

		Marc Meijer Directeur \| Norminstituut Bomen donderdag 22 mei 2025

Tja, een vergelijk van drie methoden door een uitgever en belanghebbende (NVTB) van een van deze methoden. Iets met 'Wij van wc eend adviseren wc eend'. Jammer, het was sterk geweest als een onafhankelijke partij deze vergelijking had uitgevoerd. Ook jammer en schadelijk dat er onjuiste informatie is opgenomen. Zo helpen we de markt niet vooruit. Marc Meijer directeur Norminstituut Bomen

		Jan Mauritz CEO \| J.P. Mauritz Holding BV donderdag 22 mei 2025

Een meer dan kwalijke vergelijking door ‘2 slagers die hun eigen vlees keuren’ ! In 1 woord schandalig ! en dat dan ook nog door de directeur Groene Erkenningen die m.i. hiermee zijn eigen geloofwaardigheid fors onder druk zet, waarvan akte !
Jan P. Mauritz; Register taxateur Bomen & Boomkwekerij gewassen

download artikel

Tip de redactie