Eindhovense populieren worden gekapt, gemeente schuift second opinion terzijde

ARTIKEL

Hanneke Tax, maandag 11 december 2023

153 sec

Desillusie voor bezwaarde bewoners

Langs de Loostraat in het Eindhovense Tongelre staan 29 grote Canadese populieren, die het laantje met zijn boerderijen een cultuurhistorische uitstraling geven. De gemeente hecht waarde aan deze plaats, 'als een natuurlijke overgang van stad naar platteland en omgekeerd'. Toch zet men de kap en reductie van 19 bomen door. Hoe is dat mogelijk?

Loostraat in Tongelre, foto Bea Straver, Trefpunt Groen Eindhoven

De werkzaamheden aan het historische laantje, inmiddels gepromoveerd tot doorfietsroute, hebben veel te maken met de matige conditie en veronderstelde instabiliteit die aanleiding is voor deze bomenkap, vertelt Gabriël Wevers van het Veldhovense bedrijf Alles over Groenbeheer. Het bedrijf gaf een second opinion op verzoek van een aantal bezwaarde bewoners. 'Bij eerdere werkzaamheden is er te weinig aandacht besteed aan boombescherming, met name ondergronds.' Aan de uitvoerder, Van Helvoirt Groenprojecten, ligt het niet, stelt Wevers. 'De beschermingsadviezen van Van Helvoirt zijn niet goed opgevolgd; dan kun je zulke schade verwachten.' Overigens blijkt uit de second opinion geen noodzaak om bomen te kappen, wel om vaker controles uit te voeren en een aantal maatregelen te treffen. De rapportage stelt dat de bomen, op twee na, nog zeker vijftien jaar mee zouden kunnen. Om en om kappen van een tiental exemplaren en het reduceren van negen andere is niet nodig en zou de bomenrij als geheel juist verzwakken, staat in de rapportage.

Om en om kappen van tien exemplaren en het reduceren van negen andere is niet nodig en zou de bomenrij verzwakken

Maretak in de populieren

Terzijde

De argumenten van Alles over Groenbeheer worden door de gemeente terzijde geschoven, op advies van Trefpunt Groen Eindhoven. De kap- en topvergunning voor 19 bomen is inmiddels verleend. De bewoners die de kap aanvochten, blijven verbijsterd achter.

Aan de ene kant van de Loostraat staan oudere huizen; aan de overkant is een nieuwe wijk verrezen. Een aantal bewoners van dit nieuwe deel zien de bomen als overlast: ze werpen schaduw op hun achtertuinen, die in de herfst vol liggen met populierenbladeren. Ook zijn ze bang dat de bomen omwaaien of dat er takken vallen. Onlangs, tijdens storm Ciarán zijn alle populieren overeind gebleven, in tegenstelling tot een van drie oude zomereiken verderop in de Loostraat.

Aad Streng is een van de bewoners die willen dat de bomen behouden blijven. 'De populieren zijn waardevol en hebben naast cultuurhistorische waarde meerdere belangrijke functies. Zo zijn populieren goed voor het afvangen van fijnstof, zijn ze belangrijk voor veel insecten en groeien er in deze bomen maretakken (Viscum album), wat in deze omgeving zeldzaam is. Bovendien staat maretak op de Rode Lijst van bedreigde planten. Als je de lijn van het boombeleid van de gemeente volgt, zie ik juist alle reden om deze bomen te behouden.' Streng kan het besluit niet anders zien dan als een teken van opportunisme. Hij vraagt zich af welke motieven een rol hebben gespeeld bij het besluit om ondanks het kundige tegenadvies toch bomen te gaan kappen.
Om de stabiliteit van de bomen te onderzoeken, werden namens de gemeente trekproeven uitgevoerd. Daaruit werd geconcludeerd dat er tien bomen gekapt moeten worden en van negen andere moet de kroon flink gereduceerd worden. Streng en zijn medebewoners werden niet gekend in de proeven en de resultaten daarvan Ze voelden zich buitenspel gezet en klopten aan bij Alles over Groenbeheer voor een second opinion.

Trekproeven

'De trekproeven zijn op zich prima uitgevoerd', stelt Wevers. 'Het hangt er wel van af wat de vraagstelling was en of trekproeven hier wel de juiste aanpak zijn. De vraag die je volgens mij zou moeten stellen is: welke mogelijkheden zijn er om deze bomen op een veilige manier te behouden? Bovendien denk ik dat trekproeven niet weerspiegelen wat er gebeurt tijdens een storm. De krachten die daarbij op de boom worden uitgeoefend, zijn anders. Daarom kun je aan de hand van een trekproef niet goed voorspellen wat het stormrisico van deze bomen is.'

'De krachten op de boom zijn anders, je kunt aan de hand van een trekproef het stormrisico niet goed voorspellen'

Verankering

Een van de adviezen van Alles over Groenbeheer is om de bomen op een hoogte van tien tot vijftien meter in een zigzagpatroon te 'verankeren', om windworp te voorkomen. 'Daarbij worden bomen door middel van dikke touwen met elkaar verbonden. Een enkele boom kan niet vallen, omdat alle bomen samen stevig in de grond geworteld staan. Kap en snoei zijn onnodig en zelfs schadelijk, omdat we bij beschadigde bomen hergroei van boomwortels zien. De boom heeft bladvolume nodig voor verder wortelherstel; kroonreductie maakt dit juist moeilijker.'

Gabriel Wevers

Voor de 19 populieren is het vooruitzicht niet gunstig. De gemeente zegt goed naar het second-opinionrapport te hebben gekeken, maar blijft bij het besluit om de vergunning te verlenen.

REACTIES

		Joost S.H. Gieskes maandag 11 december 2023

De trekproef is een momentopname en ook nog naar één kant. Voor stabiliteits proeven niet geschikt. Dat ze bij die storm bleven staan - ervan uitgaande niet staand in een beschutting - is een dynamische proef, en als zodanig geslaagd. Welke populierensoort het is staat niet vermeld.
Alleen neerhangende takken verwijderen - kans op breuk - lijkt meer dan voldoende.

		André Kaper dinsdag 12 december 2023

De gemeente neerzetten als een koppig wezen dat de belangen van bewoners negeert, scoort vast heel lekker. Maar er lijkt me meer aan de hand en daar kom ik door het lezen van dit artikel niet achter. Hoe gelijk Alles over Groen ook heeft, ik zie de argumenten van de gemeente niet waarmee ze de second opinion terzijde schuiven. Daar hebben ze vast redenen Was de gemeente hiervoor niet bereikbaar of hebben jullie ze niet voor wederhoor benaderd?

		Dennis Molenaar woensdag 20 december 2023

Zijn de juiste parameters toegepast bij de trekproeven. Daar wil nog al eens veel verschil in zitten door de verschillende uitvoerende bedrijven.

		Tinka Chabot vrijdag 22 december 2023

Het zou algemeen bekend moeten zijn dat populieren ouder dan 40 jaar takbreukgevoelig gaan worden. Dan wil je daar niet fietsen. Dat ze onzorgvuldig met de wortels om zijn gegaan is natuurlijk zonde. Daar worden bomen niet beter van. Het toppen van populieren is helemaal een slecht idee. Populierenhout rot erg snel weg, dus dat middel is erger dan de kwaal. Af en toe een boom verwijderen kan de stabiliteit nadelig beïnvloeden. Mijn idee is: alles kappen en zorgvuldig nieuwe bomen planten waar zorgvuldiger mee om wordt gegaan. Populieren groeien erg hard, dus binnen een paar jaar heb je een nieuwe laan. Wel zonde van de maretak, dat dan weer wel, maar veilighied biven alles. Het zou je man/vrouw/kind/ouder maar zijn die eronder terecht komt.

Tip de redactie