'In de bosbouw wil je een stobbenfrees met veel capaciteit'

ARTIKEL

Paul van der Sneppen, dinsdag 1 januari 2019

168 sec

Bij de aanschaf van een stobbenfrees gaat het om techniek, geld, maar ook voorkeuren

Een Hemos-stobbenfrees van Foppe Mosterman draait meestal veel uren. Het zijn de zwaarste machines in hun soort. Toch is capaciteit niet het antwoord op elk probleem bij de aanschaf van een werkpaard als dit. De keuze van de juiste stobbenfrees is een proces van bedrijfstechnische en financiële afwegingen, maar hangt ook af van de persoonlijke voorkeuren van de gebruiker.

De krachtige stobbenfrezen uit de Hemos-serie worden veel in de bosbouw ingezet.

Wie met een stobbenfrees van Hemos werkt, is waarschijnlijk een door de wol geverfde professional die inmiddels kan lezen en schrijven met zijn frees. De machines zijn nu eenmaal niet bedoeld voor incidenteel gebruik. Hemos bedient met de stobbenfreesserie namelijk een markt van intensieve gebruikers. Veel klanten zijn werkzaam in de bosbouw. Toch worden ook deze ervaren gebruikers steeds meer ondersteund door computertechnologie. Maar niet elke gebruiker maakt daar meteen dankbaar gebruik van. 'Een enkele gebruiker schakelt die computergestuurde hulpmiddelen helemaal uit. Dat is voor beginners, zeggen ze dan. Die mannen varen liever op fingerspitzengefühl', weet Mosterman.

Computer

Toch lijkt het een heel zinnige innovatie. De computertechnologie waarover de machinebouwer spreekt, helpt de chauffeur van de stobbenfrees namelijk om de beitels van de freeswielschijf optimaal door het hout te laten werken. De snelheid van de zwenkbeweging van de giek wordt volautomatisch aangepast aan de werkdruk van het freeswiel. Wanneer de werkdruk toeneemt, wordt de zwenkbeweging automatisch afgeremd. Het inregelen gebeurt op een touchscreen in de cabine van de trekker.

'Het is niet zozeer bedoeld om de machine hufterproof te maken. Het is vooral een hulpmiddel. Je kunt de computer namelijk helemaal naar wens inregelen. Je kunt rekening houden met persoonlijke voorkeuren, de scherpte van de beitels, het hout dat je aan het bewerken bent en alle andere denkbare factoren.'

Foppe Mosterman: 'Computertechnologie is geen vervanging voor fingerspitzengefühl.'

Capaciteit

Het is waar dat bosbouwers bij het kopen van een stobbenfrees graag kiezen voor veel capaciteit, zegt Mosterman. Toch is vermogen alleen niet zaligmakend. Hemos heeft daarom nog een flink pakket aan variatiemogelijkheden beschikbaar. De S850-serie kan worden uitgevoerd met een zwaardere lagering op de freeskop. Daarnaast zijn er uitvoeringen met vier verschillende hydromotoren, waarvan de kleinste toch nog een vermogen levert van 150 pk en de grootste maar liefst 450 pk. Alle varianten zijn uitgevoerd met een 850 millimeter-freeswielschijf.

Ook wanneer de keuze is gemaakt en de aanschaf gedaan, valt er nog te variëren. De pomp is namelijk variabel in te stellen. Dat heeft als voordeel dat de chauffeur de keuze heeft tussen meer koppel of meer toeren. Een hoog toerental maakt het mogelijk om mooi en rustig te frezen. Het nadeel is dat de beitels sneller slijten en de spanen verder weg spatten. 'Je ziet daarom vaak dat chauffeurs die beschikken over veel vermogen, kiezen voor het gebruik van wat stompere beitels, die langer meegaan.'

Hemos-stobbenfrees S850Z-350-355 Unimog: minder manuren op de weg en meer uren op locatie; een lichtere Hemos-stobbenfrees op een snelle Unimog-vrachtwagen

Varianten

De klanten die voor een stobbenfrees kiezen met een vermogen tussen de 150 en 450 pk zijn doorgaans aannemers die jaarlijks veel uren werk hebben voor de machine. De gebruikers die de machine inzetten op aangenomen werk kiezen voor de zwaardere varianten uit de serie. Aannemers die meer uren draaien, adviseert Mosterman meestal een kleinere variant. 'Op dat soort klussen wil je vaak wat meer uren maken. Als je dan met een grote machine komt aanzetten die een stronk in luttele minuten wegfreest, heb je relatief veel aanrijtijd en een hoge afschrijving voor een relatief klein aantal facturabele uren. Dat is bedrijfstechnisch niet verstandig. Dan kun je beter met een kleinere machine werken en wat meer uren maken. Een Duitse klant heeft bijvoorbeeld een van de lichtere varianten uit onze serie op een Unimog-vrachtwagen gezet. Die kan zo over relatief grote afstanden snel aanrijden. Op locatie kunnen ze rustig werken, waardoor ook de slijtage aan de machine wordt beperkt. Wanneer ze klaar zijn, kunnen ze in korte tijd weer terug naar de werkplaats rijden. Zo werken ze heel kostenefficiënt.'

'Dit materieel is vooral interessant als je er veel werk voor hebt'

Een andere belangrijke afweging die klanten naar de wat zwaardere soorten stobbenfrezen trekt, is de hydrauliek. De machines in deze klasse zijn vrijwel allemaal volledig hydraulisch aangestuurd. 'Meer dan duizend uur per jaar draaien met een mechanische stobbenfrees is eigenlijk ondoenlijk. Dat geeft te veel hoofdpijn. Dan is er altijd wel wat kapot', zegt Mosterman. 'Hydraulische aansturing is veel minder onderhoudsgevoelig dan een mechanische overbrenging van de tractor naar het freeswiel.'

Hemos S850Z-540-500 450 pk: door hydraulische aansturing en een giek kunnen zwaardere stobbenfrezen verder reiken en op moeilijk bereikbare plaatsen werken.

Bewegingsruimte

Een ander voordeel van die hydrauliek is dat het de machine veel meer bewegingsruimte geeft. Het is dankzij de hydrauliek dat de Hemos-stobbenfrezen aan een giek zijn gemonteerd. 'Met een giek kun je bijvoorbeeld ook in een slootkant werken, op een talud of over een hek heen reiken. Voor sommige klanten is die flexibiliteit onmisbaar.'

Bij een krachtige stobbenfrees als die uit de Hemos-serie hoort wel een passende trekker, benadrukt Mosterman. 'Het heeft geen zin om een heel zware machine op een lichte trekker te zetten of omgekeerd. De stobbenfrees en de trekker moeten dus goed op elkaar afgestemd zijn. Vaak zien we dat klanten kiezen voor een machine die iets sterker is dan de trekker. Als het werk dan zwaar wordt, voelt de trekker dat eerst. Die valt dan terug voordat de stobbenfrees terugvalt.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie